Naszymi Pacjentami zajmują się:
mgr Łucja Olechnowicz
psycholog
mgr Olga Jabłońska
certyfikowany psychoterapeuta
mgr Sabina Wrona
psycholog
mgr Dagmara Czarna
psycholog, psychoterapeuta.
czytaj więcej...
mgr Monika Markowska
psycholog
mgr Agata Wileczek-Malczak
psycholog kliniczny
dr nauk med. Janusz Morasiewicz
psychiatra, psychoterapeuta, superwizor psychoterapii
Diagnoza Psychologiczna
Zależnie od celu badania i wieku dziecka diagnoza psychologiczna może mieć różną formę. Jest ona sporządzana w oparciu o: wywiad z opiekunami dziecka, obserwację w trakcie spotkań i wykonywania przez dziecko zadań – próbek diagnostycznych, mających ocenić możliwości dziecka oraz wyniki testów psychologicznych. Często rodzice zgłaszają się do psychologa z konkretnym problemem / trudnością, wtedy specjalista, po przeprowadzeniu wywiadu, koncentruje się na pogłębionej diagnozie tego konkretnego obszaru. Czasami, jeśli spotkania są rozszerzeniem rehabilitacji słuchu i mowy, psycholog ocenia ogólny poziom funkcjonowania poznawczego i emocjonalnego i określa obszary, które wymagają ćwiczenia, aby rozwój przebiegał harmonijnie.
WYWIAD
W trakcie wywiadu psycholog pyta m.in.: o przebieg porodu, obciążenia chorobami dziedzicznymi, ewentualne powiązane choroby, zespoły genetyczne, itd.; o dietę, sen, objawy nad lub podwrażliwości, wcześniejsze wizyty u neurologa lub psychiatry, rozwój motoryczny, o sytuację rodzinną i emocjonalną dziecka, o sposób spędzania czasu i ulubione zabawy, kontakty z innymi dziećmi, reakcje na nowe sytuacje i wyzwania, sposoby odreagowywania napięć, lęki, szczególne zainteresowania, o niepokojące rodziców objawy. W czasie obserwacji psycholog zwraca uwagę na sposób nawiązywania kontaktu (wzrokowego, słownego), nastrój, swobodę zachowania się i otwartość w nowej sytuacji, samodzielność i inicjatywę w podchodzeniu do zabaw/ćwiczeń, rozumienie komunikatów słownych (prostych, złożonych, czytanego tekstu), mowę, właściwości rozumowania, umiejętność wspólnej zabawy, współpracy. Istotny jest sposób odnoszenia się do rodzica i prowadzącego, respektowanie granic, poszukiwanie informacji lub informowanie o swoich trudnościach, czas skupienia uwagi, zachowania zdecydowanie odbiegające od normy np. nadruchliwość. Obserwacja, zaplanowana na dłuższy czas daje możliwość oceny skuteczności zastosowanych działań terapeutycznych (prowadzonych przez terapeutę i rodziców w domu), a także ocenę umiejętności uczenia się, przyswajania przez dziecko nowych informacji i sposobów działania.
DIAGNOZA
Aby zdiagnozować poziom rozwoju małego dziecka, psycholog przeprowadza badanie skalą rozwojową. Pozwala ona na ocenę prawidłowości rozwoju oraz określenie kierunku oddziaływań stymulujących i korygujących słabsze strony funkcjonowania dziecka. Przeprowadzenie badania powinno przypominać zabawę, może zająć większą ilość czasu, gdyż dziecko nie zawsze rozumie, czego się od niego oczekuje i nie ma akurat ochoty prezentować maksimum swoich możliwości. Skale takie sprawdzają m.in.: umiejętność manipulowania przedmiotami, wyróżniania bodźców wzrokowych i słuchowych, różnicowania prostych kształtów, kontrolę ruchów i sprawność ruchową, zdolność przechowywania informacji w pamięci, naśladowanie i rozumienie mowy, znajomość konkretnych słów, zdolność podejmowania kontaktu, zabawy naśladowczej, zabawy symbolicznej, posiadanie podstawowego poczucia własnej tożsamości oraz wpływ, jaki na zachowanie dziecka ma jego – biologiczny -temperament.
TESTY
Testy psychologiczne są w stanie określić trudności w funkcjonowaniu zależne od organicznych uszkodzeń mózgu (czasem także przybliżyć miejsce uszkodzenia). Pozwalają ocenić pamięć, koncentrację uwagi, poziom rozwoju percepcji wzrokowej (spostrzeganie) i koordynacji wzrokowo – ruchowej (współpraca oko – ręka). Testy projekcyjne badają m.in.: podłoże problemów emocjonalnych, lęków, agresji, specyficznego podejścia do świata, stosunki w rodzinie, stosunki społeczne, skutki przebytych traumatycznych wydarzeń. Testy inteligencji mierzą inteligencję werbalną (słowną) i niewerbalną (bezsłowną). Dla dzieci i młodzieży niedosłyszącej szczególnie adekwatne jest badanie inteligencji bezsłownej (nazywanej również praktyczno-techniczną). Należy zaznaczyć, że wraz z wiekiem zmniejsza się „wartość” testów inteligencji (Wechsler, 1944), nie mierzą one „całej” inteligencji, czyli zdolności do zrozumienia świata i przystosowania do zmieniających się warunków dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z uprzednich doświadczeń i skutecznej kontroli nad własnymi procesami poznawczymi. Skale słowne mierzą np.: zakres ogólnych wiadomości o świecie, rozumienie, zakres opanowanej wiedzy, zdolność rozumienia typowych sytuacji społecznych, akceptowanych społecznie zachowań i norm, zdolności rozumowania matematycznego, logicznego, myślenia abstrakcyjnego, różnicowania cech istotnych od nieistotnych. Skale bezsłowne mierzą np.: zdolność logicznej organizacji materiału, przewidywanie, planowanie, zdolność spostrzegania i analizowania form; analizę i syntezę wzrokową, styl pracy, styl polegania na metodzie prób i błędów lub metodzie systematycznej, zdolność uczenia się nowych umiejętności, szybkość przetwarzania informacji, rozumowanie przez analogię, wyciąganie wniosków na podstawie niepełnych danych, zdolność zauważania zasady ciągłości, rozkładania figur na elementy, poprawnego myślenia względnie niezależnego od doświadczenia jednostki. Wśród testów niewerbalnych (bezsłownych) istnieją skale wykonaniowe, polegające na układaniu klocków lub dopasowywaniu pasujących elementów, przez co są ciekawsze dla dziecka, zmniejszają też frustrację u dzieci z trudnościami w mówieniu. Badają: analizę i syntezę wzrokowa (kształtu, koloru, położenia - orientacji w przestrzeni), rozumowanie indukcyjne (ustalanie relacji, wykrywanie serii, cech wspólnych) na materiale konkretnym i symbolicznym, rozumienie symboli, jak również zdolność uczenia się i pamięć bezpośrednią.
Rzetelnie sporządzona diagnoza psychologiczna powinna dawać dosyć szczegółowy obraz mocnych i słabych stron badanej osoby, zawierać skondensowany opis jej zachowania, odnosić się także do właściwości osobowości i ewentualnych trudności emocjonalnych, społecznych. Powinna także zawierać wskazówki i pomysły do dalszej pracy, w celu poradzenia sobie z trudnościami. Diagnoza jest podstawą konstruowania indywidualnego programu terapeutycznego, realizowanego na spotkaniach z psychologiem i w domu, pod kierunkiem rodzica. Opiekun dziecka powinien rozumieć każde sformułowanie zawarte w diagnozie, jeśli nie wszystko jest czytelne, ma prawo i powinien domagać się wyjaśnienia.